Éminence grise onder de opiniemakers Rik Van Cauwelaert, vandaag in De Tijd:

In mei 2020 stond de jaarfactuur voor een gemiddeld gezin op nagenoeg 848 euro per jaar. De jaarrekening voor gas schommelde rond 926 euro. In december 2021 stond het tarief al op 2.455 euro voor elektriciteit en op 1.361 euro voor gas.

Malcontent en niet eens winter

Wauw! Maar dat klopt dus niet. De VRT berichtte over de elektriciteitsprijzen op 11 januari 2022 het volgende:

Een elektriciteitscontract voor een gemiddeld gezin bedroeg in december 2021 ca. 1.420 euro op jaarbasis.

Energiefacturen blijven fors stijgen

Leuk geprobeerd wel. We zouden maar ’ns onvoldoende malcontent moeten blijven.

Verderop in dat eerste stukje:

[Europa] begon een economische oorlog met Rusland die het zich niet kan veroorloven.

Dat is … één interpretatie van de feiten.

De rest gaat over ‘het vastleggen van de elektriciteitsprijs volgens het systeem van de marginaleprijsmethode’.

Ik weet niet of dat een methode is in de strikte zin van het woord. Misschien is de vraagzijde gewoon weinig elastisch, en heb je vooralsnog altíjd gas nodig om pieken (in de vraag) en dalen (in het aanbod van wind- en zonne-energie) op te vangen.

Waarom zou een pure hernieuwbare speler niet onder de prijs van gasgestookte elektriciteit kunnen gaan zitten, al die ontevreden klanten binnenrijven? Omdat die dan, om aan de hogere vraag te voldoen, alsnog diezelfde dure elektriciteit moet aankopen:

De duurste centrale die wordt ingezet om op een bepaald moment aan de marktvraag te beantwoorden is dus bepalend voor de elektriciteitsprijs. Want die centrale heeft de hoogste marginale kosten, en net die kosten bepalen de marktprijs.

De prijs van elektriciteit

Lijkt me ’n marktdingetje. (1) De vraag is er, en (2) geen enkele leverancier wil op zoek naar duur gas, enkel en alleen om er vervolgens z’n broek aan te scheuren.

Je kunt dan (1) bezuinigen, dan kunnen die gascentrales vaker uit (of op een laag pitje) en daalt vanzelf de elektriciteitsprijs (en uiteindelijk misschien ook die van het gas). Of (2) een maximumprijs opleggen: dan gaan ze ook gewoon uit, net als het licht.

Maar verbeter me als ik het fout heb, ik vind immers dat dit helemaal niet duidelijk gebracht wordt. (Louter ‘Ja, maar marginaleprijszetting!’ verkondigen, volstaat mijns inziens niet.)

Interessant ook dat net de vrijemarkters van zo-even om overheidsingrijpen vragen van een volgens hen sowieso weinig democratisch instituut.